ابن‌عاشور حمده محمد بن محمدمحمد بن محمد بن محمد شاذلی بن عبدالقادر، معروف به حمده، فقیه و اصولی، یکی از شخصیت‌های ابن‌عاشور می‌باشد؛ اِبْن‌ِ‌عاشور، عنوان افراد خاندانی مالکی مذهب که در سده‌های ۱۱-۱۴ق/۱۷-۲۰م عالمان و قضاتی از آن برخاستند و در تونس عهده‌دار مناصبی شدند. ۱ - معرفی اجمالیمحمد بن محمد بن محمد شاذلی بن عبدالقادر، معروف به حمده (د صفر ۱۲۶۵/ ژانویه ۱۸۴۹)، فقیه و اصولی. از تاریخ تولد و تحصیل وی اطلاعی نداریم، اما می‌دانیم که در جامع زیتونه و زاویه جد خود در باب‌المناره تدریس می‌کرده و جمعی از جمله برادرش محمدطاهر نزد وی دانش آموخته‌اند [۱]
محفوظ، محمد، تراجم المؤلفین التونسّیین، ج۳، ص۲۹۹، بیروت، ۱۹۸۴م.
[۲]
مخلوف، محمد، شجرةالنور الزکیه، ص۳۹۲، بیروت، ۱۳۵۰ق.
او نیز مانند نیای خویش از مناصب حکومتی گریزان بود، چنانکه در یک مورد به عنوان قاضی عسکر برگزیده شد، اما او نپذیرفت. وی در تونس درگذشت و در زاویه علی زواوی به خاک سپرده شد. [۳]
محفوظ، محمد، تراجم المؤلفین التونسّیین، ج۳، ص۲۹۹، بیروت، ۱۹۸۴م.
۲ - آثارتنها تألیفی که برای وی برشمرده‌اند، حاشیه‌ای است بر شرح المحلّی بر جمع‌الجوامع سبکی در اصول فقه. [۴]
محفوظ، محمد، تراجم المؤلفین التونسّیین، ج۳، ص۲۹۹، بیروت، ۱۹۸۴م.
۳ - پانویس
۴ - منبعدانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی، برگرفته از مقاله «ابن‌عاشور»، ج۴، ص۱۴۵۶. |